3 Minuty
Wprowadzenie: dlaczego temat wraca na agendę
Fundacja Instrat w raporcie dla Ministerstwa Cyfryzacji wskazuje, że wprowadzenie podatku cyfrowego to najskuteczniejsza metoda, by globalne koncerny technologiczne zaczęły uczciwie płacić podatki w Polsce. Autorzy dokumentu argumentują, że brak porozumienia w UE uniemożliwia szybkie rozwiązanie na poziomie międzynarodowym, dlatego warto rozważyć krajowy model daniny od przychodów usług cyfrowych.
Cechy proponowanego podatku cyfrowego
Kluczowe elementy rekomendowane przez Fundację Instrat to:
- podmiotowy próg: firmy o skonsolidowanych przychodach globalnych powyżej 750 mln euro;
- podstawa opodatkowania: przychody z usług cyfrowych, w tym reklamy cyfrowej ukierunkowanej, przesyłania danych o użytkownikach oraz udostępniania interfejsów cyfrowych (platformy mobilności, dostawy jedzenia, marketplace’y);
- proponowane stawki: scenariusze 3%, 4,5% i 6% od przychodów.
Porównanie rozwiązań międzynarodowych
W raporcie zawarto przegląd istniejących podatków cyfrowych: Wielka Brytania (2%), Francja, Włochy, Hiszpania (3%), Austria (5%), Węgry i Turcja (7,5%), Japonia (10%), Kanada (3%). Jednocześnie wiele państw — m.in. Niemcy, Szwecja, Holandia czy Stany Zjednoczone — nie przyjęło dedykowanej daniny cyfrowej. Polska analiza pokazuje, że krajowy podatek może być uzupełnieniem globalnych wysiłków fiskalnych przy jednoczesnym zabezpieczeniu wpływów fiskalnych.
Zalety i przewidywane korzyści
Według szacunków Instratu, wdrożenie podatku na poziomie 3% mogłoby przynieść do budżetu około 1,7 mld zł już w pierwszym roku (2027), a w kolejnych latach wzrost wpływów do ponad 3 mld zł w 2030 r. Proponowane zastosowania tych środków obejmują finansowanie badań i rozwoju, inwestycje w infrastrukturę cyfrową oraz programy edukacji cyfrowej.
Dodatkowe korzyści:
- wyrównanie warunków konkurencji między polskimi firmami a międzynarodowymi platformami;
- zachęta dla globalnych graczy do lokowania działalności i struktur podatkowych w Polsce;
- sprawiedliwy udział w kosztach utrzymania i rozwoju infrastruktury cyfrowej, której obecnie nie finansują w stopniu porównywalnym z sektorem telekomunikacyjnym.
Przykłady zastosowań i wpływ na rynek
Podatek cyfrowy obejmowałby m.in. przychody z targetowanej reklamy na platformach społecznościowych, przychody operatorów wyszukiwarek związane z monetyzacją danych użytkowników, opłaty pośredników za udostępnianie interfejsów (API) dla usług dostaw czy marketplace’ów. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorstwa takie jak globalne platformy reklamowe, agregatory usług mobilności czy platformy e‑commerce płaciłyby część swoich przychodów od rynku polskiego do krajowego budżetu.
Porównanie scenariuszy stawek
Wariant 3% (wariant szeroki rekomendowany przez Ministerstwo Cyfryzacji) to kompromis między efektem fiskalnym a ryzykiem retorsji handlowych. Wyższe stawki (4,5% lub 6%) zwiększają wpływy, ale mogą też podnieść napięcia międzynarodowe oraz koszty dla podmiotów uczestniczących w ekosystemie cyfrowym. W raporcie wskazano, jak różne modele wpływają na przychody i administracyjną wykonalność.
Ryzyka i wyzwania implementacyjne
Najważniejsze ryzyka to możliwe spory handlowe (np. z USA), administracyjne koszty wdrożenia oraz ryzyko obejścia podatku przez zaawansowane struktury korporacyjne. Ministerstwo Cyfryzacji zapowiada uwzględnienie opinii branży i organizacji pozarządowych podczas tworzenia projektu ustawy; wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski chce przedstawić projekt przed końcem roku.
Rekomendacje: jak wdrożyć podatek cyfrowy w Polsce
Fundacja Instrat i przedstawiciele resortu sugerują:
- wyraźne zdefiniowanie podstawy opodatkowania (przychody związane z rynkiem krajowym);
- progi wejścia i mechanizmy rozliczeń kompatybilne z międzynarodowymi standardami;
- transparentne mechanizmy kontroli i współpracy z organami podatkowymi innych państw;
- alokację wpływów na inwestycje w badania, infrastrukturę cyfrową i edukację cyfrową.
Wnioski: znaczenie dla rynku i technologii
Podatek cyfrowy w Polsce to nie tylko narzędzie fiskalne, lecz także instrument polityki cyfrowej, który może wpłynąć na dynamikę inwestycji technologicznych, modele monetyzacji danych oraz rozwój polskiego ekosystemu startupowego. Dla ekspertów technologicznych i menedżerów rynku kluczowe będą szczegóły konstrukcji podatku — definicje usług cyfrowych, zakres obowiązków rozliczeniowych oraz mechanizmy ochrony przed podwójnym opodatkowaniem. To temat, który w nadchodzących miesiącach będzie miał istotne przełożenie na strategię firm operujących na rynku cyfrowym w Polsce.
Komentarze