AI Act od 2 sierpnia 2025: co zmienia, jakie kary i jak to wpłynie na HR i firmy tech

AI Act wchodzi w życie — najważniejsze zmiany

Od 2 sierpnia 2025 r. w Unii Europejskiej zaczyna obowiązywać kolejny etap Aktu o Sztucznej Inteligencji (AI Act). Nowe regulacje nakładają na firmy obowiązek informowania o stosowaniu systemów AI w miejscach pracy, ze szczególnym uwzględnieniem systemów wysokiego ryzyka, np. narzędzi do rekrutacji, ocen pracowniczych czy automatyzacji decyzji kadrowych. Za brak zgodności grożą wysokie kary — do 35 mln euro lub 7% rocznych globalnych przychodów.

Zakres regulacji i wymagania techniczne

Co obejmuje prawo?

AI Act dotyczy producentów i dostawców modeli sztucznej inteligencji, w tym modeli ogólnego przeznaczenia (GPAI) takich jak GPT-4o. Nowe systemy wprowadzane na rynek UE od 2 sierpnia będą musiały spełniać wymagania dotyczące dokumentacji technicznej, przejrzystości danych treningowych oraz poszanowania praw autorskich. Firmy, które już oferowały modele przed tą datą, mają czas na pełne dostosowanie do sierpnia 2027 r.

Wymagane funkcje i dokumentacja (product features)

• Pełna dokumentacja techniczna i audit trail (śledzenie decyzji systemu).
• Ocena ryzyka i mechanizmy minimalizowania szkód (risk assessment).
• Transparentność danych treningowych i procedur usuwania uprzedzeń.
• Szkolenia i certyfikacja personelu odpowiadającego za wdrożenie AI.

Wpływ na pracowników i procesy HR

Dla pracowników oznacza to większą kontrolę i jasność co do tego, jak algorytmy wpływają na ich ścieżki kariery. Działy HR staną w centrum odpowiedzialnego wdrażania AI: będą musiały dokumentować użycie systemów rekrutacyjnych, zapewnić audytowalność wyników i szkolić kadrę w interpretacji rekomendacji algorytmów.

Use cases — przykłady zastosowań

• Systemy preselekcji kandydatów: obowiązek udokumentowania kryteriów i redukcji biasu.
• Oceny wydajności: przejrzyste raporty i dostęp dla pracownika do wyjaśnień decyzji.
• Automatyzacja HR: monitorowanie wpływu automatycznych rekomendacji na decyzje personalne.

Porównanie: przed AI Act vs po AI Act

Wcześniej wiele firm stosowało rozwiązania AI bez obowiązkowej dokumentacji i audytu. Po wejściu w życie AI Act kluczowe różnice to: większa przejrzystość, formalne oceny ryzyka, wymóg szkoleń i jasne sankcje za niezgodność. To przesuwa akcent z „czarnej skrzynki” algorytmów na compliance i odpowiedzialne wdrożenia.

Zalety i znaczenie rynkowe

Regulacje mają promować innowacje zgodne z europejskimi wartościami: bezpieczeństwo, ochrona praw i przejrzystość. Dla rynku technologicznego AI Act to szansa na zwiększenie zaufania klientów i przewagę konkurencyjną dla firm, które szybko wdrożą mechanizmy compliance. Jednocześnie podkreśla rolę HR jako partnera we wdrażaniu odpowiedzialnej sztucznej inteligencji.

Jak zauważa Tom Saeys, dyrektor operacyjny SD Worx, akt prawny stawia HR w centrum odpowiedzialności za stosowanie AI w miejscu pracy — przynosząc korzyści pracownikom i kandydatom poprzez bardziej sprawiedliwe procesy rekrutacyjne i większą kontrolę nad decyzjami algorytmicznymi.