5 Minuty
W listopadzie podczas posiedzenia Rady Ministerialnej Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) 23 państwa członkowskie określą swoje zaangażowanie finansowe i programowe. Dla Polski to moment, który zadecyduje o kształcie rodzimego sektora kosmicznego na najbliższe lata — od eksploracji i nawigacji po obserwację Ziemi i po raz pierwszy w historii ESA także obszary powiązane z obronnością. Decyzje te wpływają bezpośrednio na to, ile środków wróci później do polskich firm i instytucji badawczych.
Dlaczego to ma znaczenie dla Polski i polskich firm?
Inwestycje w technologie kosmiczne mają wysoki mnożnik gospodarczy. Dane ESA pokazują, że nakłady na technologie kosmiczne zwracają się wielokrotnie — nawet siedmio- czy ośmiokrotnie. Globalny rynek kosmiczny rośnie w tempie 10–15% rocznie; według McKinsey wartość przemysłu kosmicznego ma osiągnąć 1,8 bln USD do 2035 r. Dla Polski oznacza to szansę na zwiększenie udziału w tym dynamicznym rynku oraz na tworzenie wysokopłatnych miejsc pracy, co pomaga ograniczyć odpływ specjalistów za granicę.
Budżet ESA i pozycja Polski
Budżet ESA na 2025 rok to 7,68 mld euro. Polski wkład wynosi 193,4 mln euro (3,8%). Dla porównania: Francja przeznacza 1,074 mld (21,3%), Niemcy ponad 951 mln (18,8%), Włochy 800 mln (15,8%), a Belgia — przy populacji poniżej 12 mln — prawie 285 mln (5,6%). Wyższy udział finansowy oznacza większy dostęp do kontraktów i projektów, które trafiają do firm z danego kraju.
Przykład Japonii i rola JAXA
Model współpracy z JAXA pokazuje korzyści długoterminowej inwestycji. Japońska Agencja Kosmiczna dysponuje 12% udziałem w użytkowaniu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) i posiada największy moduł badawczy Kibo. ESA posiada moduł Columbus i korzysta z ISS w 8,3% — co wskazuje, jak struktura wkładów przekłada się na realne możliwości badań i programów. Zacieśnianie relacji z JAXA stwarza możliwości współpracy w robotyce, eksploracji Księżyca i budowie platform orbitalnych.
Case study: KP Labs i zastosowania komercyjne
Funkcje i przewagi technologiczne
Przykład polskiej firmy KP Labs pokazuje, jak rodzimy know‑how może konwertować się na kontrakty międzynarodowe. Rozwiązania tej firmy obejmują:
- komputery orbitalne do przetwarzania danych na niskiej orbicie,
- platformę do testowania algorytmów sztucznej inteligencji bezpośrednio na ISS,
- systemy wspierające telekomunikację o ograniczonej przepustowości łącza.
Dzięki testom przeprowadzonym podczas misji IGNIS KP Labs podpisało umowę z ESA. To przykład, jak technologie opracowane w Polsce trafiają do europejskich konstelacji satelitarnych i aplikacji komercyjnych.
Zastosowania praktyczne
Platforma KP Labs umożliwia testy oprogramowania i algorytmów w warunkach orbitalnych — tam, gdzie opóźnienia, promieniowanie i ograniczona przepustowość łączy stawiają wyzwania, których nie da się w pełni odtworzyć na Ziemi. To ma bezpośrednie zastosowanie w:
- systemach obrazowania Ziemi (szybsze i bezpieczniejsze przetwarzanie danych),
- systemach nawigacyjnych i komunikacyjnych dla obronności,
- przemyśle telekomunikacyjnym i chmurowym oferującym usługi dla satelitów oraz operatorów z regionu, w tym z Lietuvos rinka.
Korzyści dla Polski, rynku i specjalistów
Zwiększenie udziału finansowego w ESA to potencjał dla polskich inżynierów i startupów. Większe kontrakty oznaczają więcej pilotowanych programów badawczych, testów komercyjnych i wdrożeń. To także argument, aby zatrzymać talenty w kraju — zamiast wyjeżdżać do ośrodków w Wielkiej Brytanii, Niemczech czy Japonii (np. do laboratoriów w Vilniuje lub centrów technologicznych w Kaune nieformalnie współpracujących w regionie), polscy specjaliści mogliby realizować projekty na miejscu.
Rola POLSA i propozycja centrum ESA w Polsce
Polska Agencja Kosmiczna (POLSA) jest partnerem w rozmowach międzynarodowych, m.in. z JAXA. W ocenie ekspertów warto zabiegać o umiejscowienie w Polsce jednego z centrów wdrożeń technologii ESA — takie centrum zwiększyłoby przepływ projektów i inwestycji oraz poprawiło dostęp firm z Polski do testów i certyfikacji. To realny sposób na stworzenie miejsc pracy w branżach high‑tech i na lepsze wykorzystanie potencjału badawczo‑rozwojowego uczelni.
Praktyczne wnioski dla polskich firm i użytkowników
Dla przedsiębiorstw IT, startupów i centrów badawczych oznacza to potrzebę szykowania oferty kompatybilnej z wymaganiami ESA (certyfikacja, współpraca międzynarodowa, zgodność z normami bezpieczeństwa). Dla polskich użytkowników końcowych (firm przemysłowych, operatorów telekomunikacyjnych czy służb publicznych) nowe programy przełożą się na lepszy dostęp do usług obrazowania, precyzyjnej nawigacji i zabezpieczonej komunikacji o krytycznym znaczeniu dla bezpieczeństwa.
Podsumowanie: strategia i szansa
Listopadowe decyzje ESA to szansa na zbudowanie silniejszej, bardziej odpornej gospodarki opartej na technologiach kosmicznych. Inwestycje w tej dziedzinie zwiększają konkurencyjność firm, tworzą wartość dodaną i ograniczają odpływ talentów. Polski rząd oraz sektor prywatny stoją przed wyborem: utrzymać obecne tempo czy podnieść stawkę i zdobyć większy udział w przyszłym rynku kosmicznym. Dla polskich inżynierów, startupów i instytucji naukowych to moment, by przygotować ofertę i zabiegać o miejsca przy stoliku decyzyjnym ESA.
Konkretny krok naprzód
W praktyce warto, by Polska rozważyła:
- zwiększenie wkładu finansowego w ESA w celu uzyskania większej liczby kontraktów,
- wspieranie start‑upów i MŚP w certyfikacji kosmicznych rozwiązań,
- negocjowanie z ESA lokalizacji centrum wdrożeń technologii w Polsce,
- rozwijanie partnerskich relacji z JAXA i rynkami sąsiednimi, w tym Lietuvos rinka, oraz współpraca firm z Vilniuje i Kaune.
Decyzje zapadłe w Bremie w listopadzie będą miały realne konsekwencje dla polskiego rynku technologicznego — nie tylko w wymiarze prestiżowym, ale przede wszystkim ekonomicznym i strategicznym.
Źródło: bankier
Zostaw komentarz