4 Minuty
Ministerstwo Cyfryzacji prowadzi rozmowy z rządem Czech na temat zbliżenia wniosków o utworzenie gigafabryk sztucznej inteligencji – poinformował wiceszef resortu Dariusz Standerski. Spotkania dyplomatyczne i robocze odbywają się równolegle z konsultacjami na szczeblu Komisji Europejskiej, gdzie Polska akcentuje projekt Baltic AI GigaFactory, łączący Polskę z krajami bałtyckimi.
Bałtycka gigafabryka: co proponuje Polska
Polski wniosek o Baltic AI GigaFactory zakłada inwestycję rzędu 3 mld euro w transgraniczną infrastrukturę obliczeniową. Projekt ma połączyć Polskę, Lietuva (Lietuva), Łotwę i Estonię i stworzyć wielkoskalowe centrum do trenowania i wdrażania modeli AI o olbrzymiej skali. Resort cyfryzacji proponuje również wpisanie możliwości finansowania takich inwestycji w rewizji Krajowego Planu Odbudowy (KPO) – to pomysł, który w praktyce zakłada alokację ok. 426 mln zł (około 100 mln euro) na budowę fabryk i gigafabryk AI.
Dlaczego to ważne dla Polski?
Gigafabryki AI to nie tylko centra danych – to ekosystemy łączące moce obliczeniowe, badania, usługi chmurowe i lokalne startupy. Dla Polski znaczenie jest wielowymiarowe: niezależna moc obliczeniowa zwiększa suwerenność danych, przyspiesza rozwój rozwiązań w języku polskim i tworzy wysokiej jakości miejsca pracy. Pierwsze lokalizacje w Polsce już powstają: Akademickie Centrum Komputerowe Cyfronet AGH w Krakowie oraz planowana inwestycja Piast-AI w Poznaniu.
Wpływ na rynek i firmy
Dla polskich przedsiębiorstw dostęp do lokalnych centrów treningowych oznacza niższe koszty treningu modeli, mniejsze opóźnienia i lepszą obsługę danych wrażliwych. Sektory takie jak medycyna, finanse, motoryzacja czy administracja publiczna mogą uruchomić zaawansowane projekty AI z lepszym wsparciem językowym i zgodnością prawną.
Rozmowy z Czechami i terminy
Standerski podkreślił, że Polska prowadzi „bardzo dobre rozmowy” z rządem Czech o zbliżeniu obu wniosków o gigafabryki. Dyskusje mają być wznowione po wyborach parlamentarnych w Czechach (3–4 października). Według czeskiego rządu, zarówno obecna koalicja, jak i opozycja generalnie popierają projekt, co zwiększa szanse na kontynuację współpracy niezależnie od wyniku wyborów.
Finansowanie i ramy unijne
Komisja Europejska planuje wytyczne i standardy dla gigafabryk, które mają zostać opublikowane w najbliższym czasie — to ważny krok dla standaryzacji inwestycji. Ursula von der Leyen ogłosiła inwestycyjny fundusz InvestAI z budżetem 20 mld euro, który ma wesprzeć budowę pięciu kluczowych gigafabryk w UE. Do tej pory KE wybrała 13 lokalizacji UE na pierwsze fabryki AI; proces formalnego zatwierdzania rewizji KPO w Polsce ma zakończyć się decyzjami Komisji i ECOFIN w listopadzie–grudniu.
Skala i funkcje gigafabryk
Gigafabryki AI według KE to zaawansowane centra obliczeniowe zaprojektowane do treningu modeli o setkach bilionów parametrów, przechowywania ogromnych zbiorów danych oraz integracji narzędzi chmurowych i on-premise. W praktyce oznacza to klastry GPU/Tensor, infrastrukturę HPC, rozwiązania chłodzenia, magazyny danych oraz platformy DevOps do wdrażania modeli.
Porównanie: lokalna gigafabryka vs. hyperscalerzy
Chociaż globalni dostawcy chmurowi (AWS, Azure, Google Cloud) oferują potężne instancje GPU, lokalne gigafabryki zapewnią przewagę w kwestii suwerenności danych, niższych opóźnień dla krajowych użytkowników oraz lepszej optymalizacji modeli dla języka polskiego. Dla firm w Polsce to szansa na zmniejszenie zależności od zewnętrznych dostawców i rozwój produktów lepiej dopasowanych do krajowego rynku.
Zastosowania i korzyści dla użytkowników
Przykładowe zastosowania obejmują: systemy NLP i ASR zoptymalizowane pod język polski, medyczne modele wspomagające diagnozy, autonomiczne systemy w motoryzacji, analitykę dużych zbiorów danych w przemyśle oraz inteligentne usługi publiczne. Dla lietuviams i firm działających na Lietuvos rinka współpraca transgraniczna (np. z Vilniuje czy Kaune) może dodatkowo zwiększyć dostępność wyspecjalizowanych usług w regionie bałtyckim.
Podsumowanie i perspektywy
Polsko-czeskie rozmowy i inicjatywa Baltic AI GigaFactory wpisują się w szerszy europejski wyścig o infrastrukturę AI. Dla Polski to okazja do budowy niezależnej mocy obliczeniowej, wsparcia rodzimych badań i biznesu oraz zwiększenia roli w europejskim ekosystemie AI. W kolejnych miesiącach kluczowe będą decyzje unijne dotyczące finansowania oraz ewentualne formalne zgłoszenia państw do konkursu KE zaplanowanego na koniec 2025 r.
Źródło: bankier
Zostaw komentarz