13 Minuty
Podczas dorocznego Szczytu Inwestorów Zagranicznych 2025, organizowanego przez Amerykańską Izbę Handlową na Litwie (AmCham Lithuania), Kęstutis Budrys, minister spraw zagranicznych Litwy, wykorzystał swoje pierwsze publiczne wystąpienie od momentu powołania nowego rządu, aby przedstawić szeroko zakrojoną agendę skierowaną do inwestorów. Połączył w niej bezpieczeństwo narodowe, odporność gospodarczą i dążenie do europejskiego przywództwa. Podczas obszernego wystąpienia i rozmowy moderowanej przez Viliusa Bernatonisa, Budrys zarysował pięć filarów: bezpieczeństwo, wsparcie dla Ukrainy, obronę prawa międzynarodowego, bezpieczeństwo ekonomiczne (w tym redukowanie ryzyk związanych z nieprzyjaznymi zależnościami) oraz proaktywną agendę UE w kontekście zbliżającej się prezydencji Litwy w Radzie. Ten szczegółowy raport przygotowała redakcja Smarti.News.
Kluczowe wnioski dla inwestorów zagranicznych
Ciągłość bez samozadowolenia. „Dwudziesty rząd” Litwy zamierza koncentrować się na skutecznych rozwiązaniach, szczególnie w polityce zagranicznej i bezpieczeństwa, przyspieszając wdrożenia i unikając destabilizujących zmian.
Bezpieczeństwo jako priorytet horyzontalny. Należy spodziewać się współpracy międzyresortowej w zakresie obrony państwa oraz budowania odporności cywilnej – od wzmocnionej infrastruktury i mobilności wojskowej, po przygotowanie firm na sytuacje kryzysowe.
Ukraina jako interes strategiczny, nie tylko kwestia pomocy. Wieloletnie zobowiązania – od wsparcia militarnego po odbudowę – są prezentowane jako fundament bezpieczeństwa Europy i otwarcie na udział sektora prywatnego.
Prawo międzynarodowe jako tarcza Litwy. Kraj ten nadal będzie promować multilateralizm oparty na zasadach, postrzegany jako kluczowe zabezpieczenie dla mniejszych państw oraz gwarancję przewidywalności dla inwestorów.
Bezpieczeństwo gospodarcze i ograniczanie ryzyk. Kontrole BIZ w strategicznych sektorach będą kontynuowane; nieuczciwe praktyki handlowe będą zwalczane narzędziami UE; łańcuchy dostaw zostaną zdywersyfikowane na rzecz zaufanych partnerów.
Agenda prezydencji UE. Litwa przygotowuje program skupiony na bezpieczeństwie zewnętrznym i wewnętrznym, dokończeniu rynku wewnętrznego i przyspieszeniu integracji Ukrainy z UE.
Otwartość na głos biznesu. Rząd oczekuje od firm szczegółowych, popartych danymi uwag dotyczących barier regulacyjnych i zniekształceń rynku, aby umożliwić szybkie i celowane działania naprawcze.
Polityka wobec Chin – pragmatyzm, ale twarde zasady. Możliwa jest normalizacja relacji dyplomatycznych bez rezygnacji z mechanizmów bezpieczeństwa, obrony handlu UE czy współpracy sojuszniczej.
Flagowe inicjatywy. Rząd zamierza stymulować rozwój przemysłów obronnych (zarówno finansowo, jak i regulacyjnie) oraz otwierać nowy obszar dla technologii kosmicznych.
Wystąpienie: bezpieczeństwo i skuteczność działań
Budrys rozpoczął od szczerego zastrzeżenia: w obecnych czasach nikt nie jest w stanie w pełni przewidzieć, jak rozwinie się sytuacja na świecie. To, co mógł zaproponować, to „odpowiedź na przebudzenie” – jasne określenie, jak dwudziesty rząd zrealizuje politykę zagraniczną, bezpieczeństwo i działania gospodarcze ważne również dla biznesu.
Bezpieczeństwo – fundament i łącznik
Budrys, nazywając bezpieczeństwo „priorytetem horyzontalnym”, przedstawił dwutorowe podejście:
Bezpieczeństwo militarne: pogłębianie i praktyczna realizacja współpracy sojuszniczej (przede wszystkim ze Stanami Zjednoczonymi, ale także z Niemcami i Polską), wzmacnianie zdolności oraz rozwój kooperacji poza resortem obrony.
Odporność cywilna: wdrażanie standardów NATO, aby przeznaczać 1–1,5% PKB na przygotowanie infrastruktury, poprawę mobilności wojska, gotowość społeczeństwa oraz zabezpieczenie ciągłości działalności firm w sytuacjach kryzysowych – z udziałem sektora prywatnego w ćwiczeniach i planowaniu.
Dla inwestorów oznacza to jasny komunikat: obecny rząd zamierza minimalizować ryzyko operacyjne związane z wstrząsami geopolitycznymi, inwestując w odporność infrastruktury, utrzymanie produkcji i sprawny przepływ logistyki.
Ukraina – perspektywa strategicznego interesu
Budrys podkreślił, że wsparcie dla Ukrainy nie jest wyłącznie pomocą humanitarną, lecz działaniem w interesie własnego bezpieczeństwa i stabilności Europy. Zobowiązania Litwy wykraczają poza działania militarne – dotyczą także odbudowy, wspierania zarządzania oraz rozwoju usług publicznych. Przypomniał o działalności Centralnej Agencji Zarządzania Projektami na Ukrainie i ponad 200 prowadzonych tam projektach – od budowy schronów i szkół po modernizację lokalnych systemów usług – zapraszając firmy litewskie i europejskie do udziału w realizacji tych inicjatyw.
Praktycznie oznacza to wieloletni portfel projektów, zabezpieczonych przez instytucje publiczne, idealnych dla firm z sektora infrastruktury, cyfrowych usług rządowych, edukacji, zdrowia, mieszkalnictwa i użyteczności.
Prawo międzynarodowe – fundament stabilności
Budrys stwierdził, że dla mniejszego państwa różnica między porządkiem opartym na zasadach a tym podporządkowanym sile może być kluczowa dla przetrwania. Litwa będzie konsekwentnie bronić suwerenności, integralności terytorialnej i poszanowania prawa w rozstrzyganiu sporów. Dla przedsiębiorstw oznacza to mniej ryzyka prawnego i regulacyjnego oraz pełniejszą integrację z zachodnimi standardami ładu korporacyjnego.
Bezpieczeństwo gospodarcze i uczciwa konkurencja
Doświadczenia z energetyki – gdzie Litwa w pełni uniezależniła się od rosyjskich dostaw – kształtują dziś podejście państwa do kluczowych technologii i sektorów strategicznych:
Kontrola BIZ pozostanie rygorystyczna i ukierunkowana na wrażliwe branże;
Nieuczciwe praktyki handlowe (m.in. dumping, ukryte dotacje) będą zwalczane narzędziami UE;
Łańcuchy dostaw będą dywersyfikowane – z naciskiem na zaufane partnerstwa i lokalną produkcję, gdzie to możliwe.
Budrys wskazał wzrost importu z Chin jako ostrzeżenie systemowe, podkreślając konieczność wspólnej, europejskiej odpowiedzi: ochrona jednolitego rynku i odporności na poziomie krytycznych dostaw. Dla menedżerów firm to sygnał – jeśli konkurencyjność opiera się na kruchych ogniwach łańcucha dostaw, najwyższy czas na przegląd.
Prezydencja Litwy w UE 2027 – konkretne cele
Współpracując w trio z Holandią i Grecją, Litwa już teraz konstruuje program prezydencji oparty na trzech głównych filarach:
Bezpieczeństwo zewnętrzne: komplementarność działań UE i NATO, polityka przemysłu obronnego i finansowanie odporności.
Bezpieczeństwo wewnętrzne: ochrona infrastruktury, logistyka kryzysowa oraz wypracowanie standardów ciągłości biznesu ponad granicami.
Ukończenie rynku wewnętrznego: usunięcie nawet najmniejszych przeszkód, które utrudniają inwestycje.
Jednocześnie rząd planuje aktywnie wspierać Ukrainę na drodze do UE – wspomagać reformy instytucjonalne i sprawność administracyjną, by nie dopuścić do utraty tempa w procesie akcesyjnym.
Tworzenie polityki wspólnie z sektorem prywatnym
Budrys zaapelował o przekazywanie rządowi rzeczowych, popartych przykładami problemów – takich jak opóźnienia przy kontraktach, niejasności w przepisach czy niezgodne z normami komponenty – obiecując sprawne reagowanie i szukanie rozwiązań dopasowanych do realnej sytuacji na rynku.
Rozmowa: Chiny, perspektywa czasu i dziedzictwo rządu
W sesji pytań i odpowiedzi moderator Vilius Bernatonis podjął tematy polityki wobec Chin, tempa normalizacji relacji oraz przewidywanego dorobku „dwudziestego rządu”.
Relacje z Chinami: Praktyczne kanały i mocne zasady
Budrys wyraźnie rozróżnił dwa aspekty:
Funkcjonowanie dyplomacji: Litwa chce przywrócić normalne kanały współpracy (konsularne, organizacyjne) w Wilnie i Pekinie, co ułatwi życie przedsiębiorcom i ureguluje kwestie wizowe.
Podstawowe zasady: Nie zmieniają się rygory kontroli inwestycji strategicznych, narzędzia obrony handlu UE czy procesy ograniczające ryzyka wynikające z działań Chin.
Kiedy nastąpi poprawa relacji? Budrys podkreślił, że proces ten zależy także od Pekinu. Przypomniał, że w innych krajach UE takie procesy mogą trwać latami i zależą od szerszego kontekstu geopolitycznego. Litwa będzie jednak konsekwentnie realizować własne standardy, dbając o interesy sojusznicze.
Czym „najlepszy rząd numer 20” przejdzie do historii?
Budrys wskazał trzy kluczowe kierunki:
Przemysł obronny: Już rozwijający się w tempie ok. 20% rocznie, otrzyma dodatkowe wsparcie finansowe i regulacyjne, by przyciągnąć inwestorów i skalować działalność MŚP.
Model budowania sektorów z kryzysów: Po sukcesach w cyberbezpieczeństwie i fintechu, ten sam model będzie wdrażany w branżach obronnych i technologii podwójnego zastosowania.
Technologie kosmiczne: To „małe marzenie” rządu, zgodne z unijną polityką rozwoju przemysłu kosmicznego i budową wizerunku nowoczesnej Litwy.
Implikacje dla inwestorów: od strategii po praktykę
1) Przewidywalność polityki
Strategia ciągłości obniża ryzyko kraju przy wieloletnich inwestycjach. Inwestorzy mogą liczyć nie tylko na stabilność przepisów, ale i rzetelność ich stosowania.
2) Wbudowana odporność
Inwestycje w gotowość cywilną bazujące na odsetku PKB podkreślają priorytet wsparcia energetycznego, logistyki, alternatywnych tras i podpisywanych umów międzynarodowych, ograniczając ryzyko przerw w działalności.
3) Projekty na Ukrainie
Dla generalnych wykonawców, integratorów systemów, firm z branż digital, edukacji, zdrowia, facility management czy obsługi danych – odbudowa Ukrainy to wieloletni impuls popytowy, a litewskie agencje są wiarygodnym pośrednikiem w pozyskiwaniu podwykonawców.
4) Przewaga w obronie handlu i zgodności
Firmy spełniające wysokie normy traceability, ESG i cyberbezpieczeństwa zyskają przewagę wraz ze wzrostem egzekwowania standardów UE. Jeśli Twoje produkty zależą od nieprzejrzystych komponentów – czas na dywersyfikację łańcucha dostaw.
5) Szansa w sektorach obronnych i podwójnego zastosowania
Od sensorów i autonomii po sztuczną inteligencję i zaawansowane materiały – polityka rządu i krzywa zamówień NATO czynią z Litwy atrakcyjny punkt produkcyjny i badawczy.
6) Sygnał z rynku kapitałowego
Choć dyskusja dotyczyła głównie polityki zagranicznej, przewijał się motyw otwartości rynku i zgodności z nordyckimi standardami. Dla dyrektorów finansowych rozważających emisje obligacji bądź prywatyzacje, perspektywy są sprzyjające.
Sektor po sektorze: gdzie polityka wpływa na wyniki
Produkcja i nowoczesny przemysł
Ciągłość operacji: Możliwe obowiązkowe scenariusze awaryjne oraz wspólne inwestycje w infrastrukturę odpornościową w parkach przemysłowych.
Ochrona rynku UE: Zaostrzone kontrole pochodzenia komponentów; firmy zgodne z normami skorzystają na barierach wobec dumpingu.
Energetyka i infrastruktura
Finansowanie odporności sieci i rozwój połączeń transgranicznych zwiększą niezawodność i możliwości bilansowania.
Prace rekonstrukcyjne na Ukrainie preferują konsorcja kierowane przez firmy litewskie.
Cyfrowe technologie, cyber i dane
Budowa odporności obejmie standaryzowanie cyberbezpieczeństwa i interoperacyjność reakcji na incydenty w przekroju branż.
Dostawcy GovTech będą notować rosnące zapotrzebowanie na platformy ciągłości działania oraz bezpieczną wymianę danych.
Obrona i technologie dual-use
Ekosystemy zakupowe połączą wymagania NATO ze ścieżkami innowacji (pilotaże, sandboxy, współrozwój).
Znajomość zasad certyfikacji i kontroli eksportu będzie kluczową przewagą konkurencyjną.
Edukacja, zdrowie i kapitał ludzki
Oczekiwane są dedykowane programy podnoszenia kwalifikacji – zwłaszcza w obronności, energetyce i cyfryzacji państwa.
Inwestycje w zdrowie koncentrować się będą na dostępności oraz wydajności (np. terapie ograniczające absencję w pracy).
Czynniki ryzyka i sposoby ich ograniczania: przewodnik dla zarządów
Eskalacja geopolityczna
Ograniczanie: postawa NATO, inwestycje w odporność oraz skoordynowane strategie zapewniają mniejszy wpływ i szybszą odbudowę.
Retorsje handlowe / przeciwdziałanie
Ograniczanie: Współpraca w UE, szukanie rozwiązań zbiorowych i budowa zdywersyfikowanych łańcuchów dostaw już teraz.
Ryzyko regulacyjne
Ograniczanie: Zaangażowanie rządu w rozwiązywanie problemów – warto zgłaszać je na wczesnym etapie i mieć wpływ na regulacje.
Opóźnienia procesów unijnych
Ograniczanie: Litewska prezydencja w UE przygotowuje usprawnienia decyzyjne ponad granicami, zwłaszcza w zakresie bezpieczeństwa i rynku wewnętrznego.
Minister zapowiada: kluczowe tezy strategii
Wersje Smarti.News skracają i porządkują wypowiedzi Budrysa; poniżej najważniejsze przesłania:
O ciągłości: 20. rząd nie zmienia kursu dla efektu politycznego – rozbudowuje to, co działa.
O odporności cywilnej: Budżety bezpieczeństwa służą nie tylko wojsku, ale także przedsiębiorcom, by mogli działać w kryzysie.
O Ukrainie: Pomoc dla niej to inwestycja w bezpieczeństwo Europy.
O multilateralizmie: Dla mniejszych państw prawo międzynarodowe to tarcza obronna.
O Chinach: Normalizacja dyplomacji bez kompromisów w kwestiach bezpieczeństwa czy obrony handlu UE.
O spuściźnie: Wzmacniać przemysł obronny, powtarzać sukcesy z branży cyber i fintech, podejmować wyzwania w technologiach kosmicznych.
Praktyka dla firm: jak wykorzystać nowe ramy
Ocena zależności od ryzykownych źródeł zaopatrzenia; wdrażanie strategii alternatywnych dostawców.
Współpraca z urzędami na wczesnym etapie, zgłaszanie udokumentowanych barier i propozycje konkretnych rozwiązań.
Analiza potencjału dual-use i gotowości do zgodności z wymogami NATO w produktach i usługach.
Realizacja projektów na Ukrainie poprzez litewskich prime contractorów – budowa referencji na pilotażach.
Dostosowanie procedur awaryjnych do litewskich standardów gotowości cywilnej, w tym z uwzględnieniem współpracy międzynarodowej.
Wzmocnienie zgodności ESG i traceability, by skorzystać na coraz wyższych wymaganiach UE w zakresie egzekwowania standardów.
Podsumowanie: spójna doktryna na czasy ryzyka
Debiut Kęstutisa Budrysa na forum inwestorskim to coś więcej niż polityczny sygnał stabilności: to przemyślana doktryna dla wykorzystania zmienności jako przewagi konkurencyjnej. Wzmacnianie systemu, dywersyfikacja zależności, mobilizacja sojuszów i inwestowanie w kluczowe sektory – to kierunki, które czynią z Litwy bezpieczną, zorientowaną na reguły i strategicznie związaną z Europą platformę dla biznesu. Dla zarządów i menedżerów to jasny sygnał: Litwa pozostaje gotowa na wyzwania, lecz priorytet stawia na aktywność i rozwój.
Źródło: smarti
Komentarze