11 Minuty
Wilno, Litwa – Ostatnia rozmowa przy kominku podczas Startup Fair 2025 zgromadziła na scenie dwoje doświadczonych ekspertów z Startup Wise Guys, jednej z najbardziej aktywnych sieci akceleratorów w Europie. Tematem była droga, jaką litewskie startupy muszą przejść, by osiągnąć skalę legend Doliny Krzemowej.
W debacie na scenie udział wzięli Philippe Bouzaglou, Venture Partner, oraz Goda Go, General Partner w Startup Wise Guys. Spotkanie nosiło tytuł “Sekrety Doliny Krzemowej: Jak 10x’ujemy litewskie startupy”.
Z luźnej rozmowy o kulturze eksperymentowania spotkanie szybko przerodziło się w szczegółową analizę nawyków innowacji, transformacji przez sztuczną inteligencję, europejskich kompromisów i znaczenia człowieczeństwa w coraz bardziej zautomatyzowanym świecie.
Eksperymentowanie – Sercem Doliny Krzemowej
Na początku Philippe z uśmiechem przyznał, że podczas wystąpień w Europie zawsze słyszy to samo pytanie: Jaka jest tajemnica Doliny Krzemowej?
„Wszyscy zakładają, że istnieje jeden trik — jedno konkretne podejście czy schemat, który pozwala na 10x’owanie startupów,” powiedział. „Tymczasem prawda leży bardziej w kulturze niż w technice.”
Opisał nieustanną gotowość do testowania, która definiuje Dolinę Krzemową. Niezależnie czy to inwestorzy, klienci czy konkurenci – wszyscy chcą jako pierwsi przetestować nowatorski pomysł.
„W Kalifornii, gdy opowiadasz komuś o swoim nowym projekcie, słyszysz: ‘Mogę spróbować?’ W Europie pada często: ‘U nas już działa coś podobnego’. Ta różnica zmienia wszystko.”
Ta gotowość do testowania, porażki i szybkiej adaptacji generuje demand pull – samonapędzającą się energię, która napędza innowacje szybciej niż gdziekolwiek indziej.
„Nie tylko startupy napędzają to tempo,” wyjaśnił Philippe. „Również rynek – cały ekosystem – aktywnie mobilizuje innowacje.”
Zauważył też, że otwartość strukturalna jest unikalną cechą Doliny Krzemowej. Tu transfer wiedzy i talentów między startupami jest płynny, a współpraca nie jest blokowana przez konkurencję.
„Inżynierowie w Dolinie Krzemowej stale się przemieszczają — dzielą się wiedzą, tworzą nowe projekty. W Europie informacjami dzieli się o wiele mniej chętnie, co spowalnia rozwój całego ekosystemu.”
Europejskie Kompromisy – Wyzwanie dla Rozwoju
Moderująca rozmowę Goda Go zapytała, co Europa może zaczerpnąć z podejścia Doliny Krzemowej, nie tracąc własnej tożsamości.
„Cenimy sobie tu styl życia. Czas z rodziną, równowagę, model społeczny. Ale czy możemy przyspieszyć rozwój, nie tracąc tego, co najcenniejsze?” – zastanawiała się.
Philippe potaknął.
„To zasadnicze pytanie. Ekosystem USA nie powstał przypadkiem — to efekt dekad polityki i kulturowych kompromisów. Wybrali niestabilność, by osiągnąć tempo. Europa postawiła na stabilność kosztem chaosu.”
Dodał, że wysoce regulowane rynki Europy, silna ochrona pracowników i dominacja dużych graczy często tworzą oligopole opóźniające wdrażanie nowych technologii.
„Wielkie firmy w Europie często nie muszą wcale wdrażać innowacji – mogą przetrwać bez zmian. Nie odczuwają presji egzystencjalnej, dlatego startupom tak trudno wejść do korporacyjnych struktur.”
Podkreślił jednak, że to nie oznacza, iż Europa jest skazana na pozostanie w tyle.
„Nie musimy kopiować chaosu z Doliny Krzemowej. Powinniśmy wypracować własną ścieżkę do dynamiki – europejski model szybkiego wzrostu bez wypalenia.”
Przemyśleć Systemy od Podstaw
W kolejnej części rozmowa przeszła do tematu sztucznej inteligencji, nowych atutów Litwy oraz inicjatywy AI Sandbox.
Goda, która od lat wspiera startupy jako mentorka i współpracuje z globalnymi klientami korporacyjnymi, zwróciła uwagę, że podejście sandboxowe może fundamentalnie wpłynąć na ekosystem technologiczny na Litwie — ale pod warunkiem dobrze przemyślanej realizacji.
„Najczęstszy błąd, który obserwuję to próba dosztukowania innowacji do zastanych, przestarzałych systemów. Dorzuca się warstwę AI, ale fundamenty pozostają stare. To nie jest transformacja — to dekoracja.”
Opisała, jak większość organizacji nadal próbuje „wpiąć” AI do nieefektywnych procesów zamiast spojrzeć na nie od zera.
„To główny powód, dla którego 95% innowacyjnych projektów kończy się fiaskiem. Jeśli Twój proces był wadliwy przed wdrożeniem AI, będzie wadliwy też po — tyle że szybciej.”
Ze swojego doświadczenia przy budowie systemów koordynacji AI dla dużych instytucji finansowych zauważyła, jak dużym wyzwaniem jest już sam dostęp do danych wewnętrznych.
„Spędziliśmy cztery miesiące tylko na uzyskanie dostępu do systemu dla pilotażu. Dopiero wtedy zaczyna się prawdziwa innowacja.”
Jej zdaniem startupom – zwłaszcza w takich dynamicznych ekosystemach jak litewski – łatwiej jest budować rozwiązania od podstaw.
„Możemy przemyśleć procesy, przepływ danych i nawet na nowo zdefiniować, czym jest ‘problem’. To prawdziwa wartość piaskownicy AI.”
Startupowe Myślenie w Obszarze Venture Capital
Goda zauważyła, że venture capital również wymaga innowacyjnego podejścia.
„VC lubią powtarzać: ‘Zawsze tak robiliśmy.’ Ale jeśli tworzysz nowy fundusz, czemu nie potraktować go jak startup?”
W Startup Wise Guys zespół aktywnie przeprojektowuje wewnętrzne procesy, by zwiększyć efektywność działania poprzez wdrażanie AI.
Zbudowano modułowe systemy, w których dane ze spotkań, dealroomów czy raportów płyną automatycznie przez modele językowe i bazy wektorowe — co pozwala skrócić godziny ręcznej pracy do sekund.
„Kończę rozmowę, sięgam po telefon i mówię: ‘Stwórz slajd podsumowujący ostatnie spotkanie z Philippe’em’ – i gotowe,” relacjonowała Goda.
Philippe doprecyzował techniczną stronę wdrożenia:
„Nagrywamy każdą rozmowę. Notatki trafiają do bazy, są wektoryzowane i indeksowane, by można je było przeszukiwać semantycznie. Mogę zapytać: ‘Kiedy ostatni raz rozmawiałem z tym founderem i o czym?’ — i uzyskać natychmiastową odpowiedź.”
To nie tylko wygoda – to budowanie żywej pamięci instytucji z każdego kontaktu, co pozwala na efektywną współpracę zespołów z różnych krajów.
„Nawet jeśli mnie nie było na rozmowie,” dodał Philippe, „mogę zapytać: ‘Jak rozmowa o produkcie wpłynęła na finanse?’ – system wskaże powiązania z innych dyskusji prowadzonych przez różnych ludzi. To jak posiadanie inteligentnego partnera w funduszu.”
VC Nowej Generacji – Napędzany przez AI
Oboje prelegentów uznało, że takie rozwiązania wkrótce staną się standardem branży venture capital.
„Siedzimy na kopalni danych,” stwierdziła Goda. „Każda rozmowa ze startupem generuje insighty — emocje, tematy, priorytety. Wyobraź sobie pulpity nawigacyjne pokazujące, o czym founderzy mówią najczęściej, jakie trudności się powtarzają i jak często AI pojawia się w pitchach. To przyszłość VC oparta na danych.”
Zwróciła też uwagę, że monitorowanie rynku dzięki AI może stać się nową przewagą inwestorów.
„Chcę wiedzieć w czasie rzeczywistym, czy w Afryce powstaje startup rozwiązujący ten sam problem co na Litwie. Monitorować trendy na Reddit, Product Hunt, IndieHackers – automatycznie. Taką świadomość daje AI.”
Philippe podkreślił, że AI nie zastępuje ludzkiego osądu – lecz go wspiera.
„AI eliminuje tarcie – nie decyduje za nas, lecz pozwala myśleć szybciej i działać sprawniej.”
Założyciele, Automatyzacja i Odpowiedzialność
W dalszej dyskusji moderatorka skierowała pytanie do founderów: jak mogą oni wykorzystać AI, by wyrównać asymetrię informacyjną wobec inwestorów?
Philippe roześmiał się.
„Możesz użyć ChatGPT, Claude, PowerPoint AI — to nie ma znaczenia. Najważniejsze, by dane były prawdziwe i dobrze zrozumiane.”
Podkreślił, że inwestora nie interesuje, kto przygotował slajdy – lecz czy founder ręczy za przedstawione liczby.
„Nie ważne, czy Twoją prezentację przygotowało AI. Ważne, byś umiał ją obronić. To różnica między automatyzacją a odpowiedzialnością.”
Goda rozwinęła ten wątek:
„AI nie zbuduje za ciebie zaufania. Relacje wciąż mają kluczowe znaczenie. Ostatecznie twoja sieć kontaktów — kogo znasz, nie tylko co umiesz — to twój największy atut.”
Wyjaśniła, że Startup Wise Guys stworzyło jedną z najliczniejszych sieci mentorów w Europie, a founderzy powinni umieć wykorzystywać ją w interaktywny sposób.
„Wyobraź sobie aplikowanie do funduszu i możliwość zapytania warstwy AI: ‘Czy macie mentorów od AI security lub red teamingu?’ Tak wkrótce będzie wyglądać współpraca startup–inwestor.”
Człowiek w Centrum – Matt Smith dołącza do rozmowy
W tym momencie na scenę wrócił Matt Smith, główny gospodarz wydarzenia. Wniósł energię i humor, zadając ostatnie, kluczowe pytanie.
„Skoro AI zajmuje się już wszystkim – od pitch decków po follow-upy do inwestorów – co z ludzką stroną tego biznesu?”
Philippe uśmiechnął się pod nosem.
„To właśnie ironia! Im bardziej automatyzujemy, tym większą wartość zyskuje człowieczeństwo.”
Matt przywołał cytat, który niedawno usłyszał od Zacka Cassa, byłego lidera GTM w OpenAI.
„Twoją supermocą będzie wkrótce twoje człowieczeństwo,” stwierdził Matt. „Miękkie kompetencje staną się twardymi — bo wszystko inne zostanie zautomatyzowane.”
Goda całkowicie się z tym zgodziła.
„Zawsze powtarzam founderom: technologia nie czyni cię wartościowym – wartość buduje zdolność do nawiązywania relacji. Empatia, kreatywność i odwaga do ryzyka — tego żaden algorytm nie zastąpi.”
Trójka prelegentów z uśmiechem kończyła sesję. Matt zaprosił publiczność na kolejne wydarzenie — Startup Fair pitch battle — i podsumował spotkanie ostatnią wskazówką:
„Mówimy o 10x startupach. A może prawdziwy sekret to 10x’ować nasze człowieczeństwo podczas ich budowania?”
Podsumowanie: Ambicja połączona z empatią
Gdy światła przygasły, a publiczność nagrodziła sesję gromkimi brawami, przesłanie tej rozmowy jednoznacznie wybrzmiało: Litwa nie musi być drugą Doliną Krzemową — powinna tworzyć własny model rozwoju oparty na ciekawości, współpracy oraz autentycznych więziach międzyludzkich.
Te lekcje mają praktyczną wartość — zmień sposób myślenia o systemach, otwórz się na sztuczną inteligencję i dzielenie się wiedzą — ale nadal najważniejsi są ludzie, ich zaangażowanie i zaufanie.
Wizją Startup Wise Guys nie są tylko szybsze startupy, lecz także mądrzejsze i lepiej połączone podmioty – umiejące łączyć efektywność opartą na AI z europejską empatią.
Jak podsumował Philippe Bouzaglou:
„Nie ma jednej prostej recepty. To suma wielu drobnych zachowań — ciekawości, szybkości, dzielenia się i troski — sprawia, że możesz 10x’ować swój startup i cały ekosystem.”
Być może to najcenniejszy sekret Doliny Krzemowej.
 |  |  |
Źródło: smarti
Zostaw komentarz