SPARK: Polski nanosatelita CubeSat 3U w ciągu dwóch lat – laboratorium kosmiczne Łukasiewcza

Polski nanosatelita trafi na orbitę w ramach projektu SPARK

W ciągu najbliższych dwóch lat Sieć Badawcza Łukasiewicz zamierza wynieść na orbitę badawczy nanosatelita klasy CubeSat 3U w ramach programu SPARK. Celem projektu jest testowanie polskich technologii kosmicznych w warunkach orbitalnych, zdobycie tzw. flight heritage oraz budowa suwerennych kompetencji w zakresie inżynierii satelitarnej i gospodarki kosmicznej.

Co to jest SPARK i kto za tym stoi?

SPARK (Spacecraft Platform Architecture for Research and Key-enabling missions) to konsorcjum trzech instytutów Sieci Badawczej Łukasiewicz: Łukasiewicz – Instytut Lotnictwa (lider), Łukasiewicz – Instytut Metali Nieżelaznych oraz Łukasiewicz – Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP. Projekt ma realizować pełen cykl życia misji satelitarnej — od koncepcji, przez projektowanie i integrację, po testy środowiskowe i operacyjną eksploatację na orbicie.

Funkcje i cechy nanosatelity SPARK

Główne cechy techniczne

• Platforma: CubeSat 3U — kompaktowa i modułowa konstrukcja do testów technologicznych.
• Testowane systemy: awionika, źródła zasilania, komputery pokładowe oraz łącza komunikacyjne.
• Pełen cykl inżynieryjny: projektowanie, integracja, testy środowiskowe (termiczne, wibracyjne), operacje orbitalne.

Zastosowane technologie

SPARK skupia się na praktycznym rozwoju rozwiązań dual-use (cywilnych i wojskowych), modułowej architekturze platformy oraz interoperacyjnych systemach komunikacji i zarządzania danymi. Uzyskanie flight heritage podniesie wiarygodność rodzimych komponentów na rynku międzynarodowym.

Porównanie z innymi platformami CubeSat

W porównaniu do standardowych projektów akademickich, SPARK wyróżnia się przede wszystkim: jasnym planem komercjalizacji technologii, nastawieniem na eksport i certyfikację komponentów oraz udziałem kilku specjalistycznych instytutów, co zwiększa szanse na szybsze wdrożenie rozwiązań do przemysłu kosmicznego.

Zalety i potencjalne scenariusze użycia

Korzyści dla przemysłu i nauki

• Flight heritage: potwierdzenie działania w warunkach orbitalnych, co zwiększa atrakcyjność eksportową technologii.
• Laboratorium kosmiczne: możliwość prowadzenia eksperymentów w mikro grawitacji dla uczelni, instytutów i firm.
• Wsparcie strategiczne: projekt wpisuje się w Krajowy Program Kosmiczny i Polską Strategię Kosmiczną.

Przykładowe use case'y

• Testy awioniki i oprogramowania lotnego przed wdrożeniem w większych satelitach.
• Walidacja nowych źródeł zasilania i systemów zarządzania energią w warunkach orbitalnych.
• Badania naukowe i eksperymenty biotechnologiczne w mikro grawitacji.

Relewantność rynkowa i perspektywy

Realizacja SPARK w ciągu 30 miesięcy może znacząco przyspieszyć rozwój polskiego sektora kosmicznego. Dzięki potwierdzeniu funkcjonowania technologii w kosmosie, krajowe komponenty zyskają przewagę konkurencyjną na rynkach międzynarodowych, a sektor prywatny i akademicki zyska dostęp do stałego środowiska testowego. Projekt wpisuje się w globalny trend przechodzenia od tradycyjnego przemysłu kosmicznego do dynamicznej gospodarki kosmicznej, w której satelity stają się elementem łańcuchów dostaw, produkcji i usług cyfrowych.

Podsumowanie

SPARK to strategiczne przedsięwzięcie, które ma przekształcić polskie kompetencje satelitarne w realne produkty i usługi z potwierdzonym działaniem na orbicie. Nanosatelita CubeSat 3U stanie się mobilnym laboratorium dla technologii kosmicznych, wspierając rozwój innowacji, komercjalizację rozwiązań oraz wzmocnienie pozycji Polski w europejskim i globalnym łańcuchu wartości sektora kosmicznego.