Polski nanosatelita SPARK (CubeSat 3U) wystartuje na orbitę za dwa lata

Polska na orbicie: przegląd projektu SPARK

Sieć Badawcza Łukasiewicz zapowiedziała start polskiego nanosatelity badawczego w ciągu najbliższych dwóch lat w ramach projektu SPARK (Spacecraft Platform Architecture for Research and Key-enabling missions). Projekt ma na celu umieszczenie na orbicie klasycznego CubeSat 3U, który posłuży do testowania polskich technologii w rzeczywistych warunkach kosmicznych.

Partnerzy i zakres projektu

SPARK to wspólne przedsięwzięcie trzech instytutów Łukasiewicza: Łukasiewicz – Instytut Lotnictwa (lider projektu), Łukasiewicz – Instytut Metali Nieżelaznych oraz Łukasiewicz – Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP. Projekt odpowiada na wyzwania Krajowego Programu Kosmicznego oraz Polskiej Strategii Kosmicznej, wpisując się w globalny przejściowy trend od tradycyjnego przemysłu kosmicznego do gospodarki kosmicznej opartej na technologii i usługach.

Funkcje i cechy nanosatelity SPARK

Platforma i konfiguracja

SPARK to satelita badawczy w formacie CubeSat 3U, zoptymalizowany do modularnej integracji komponentów: systemów awionicznych, źródeł zasilania (m.in. panele i baterie), komputerów pokładowych oraz modułów komunikacyjnych. Konstrukcja uwzględnia testy środowiskowe i możliwość wymiany eksperymentów podczas integracji.

Testowanie i flight heritage

Kluczową wartością projektu jest uzyskanie flight heritage — potwierdzenia działania rodzimych rozwiązań w warunkach orbitalnych. To istotny element podnoszący wiarygodność technologii i ich potencjał eksportowy.

Porównanie z innymi rozwiązaniami rynkowymi

W porównaniu z większymi platformami satelitarnymi, CubeSat 3U oferuje niższe koszty wprowadzenia na orbitę i krótszy cykl rozwoju. W porównaniu do komercyjnych nanosatelitów, SPARK kładzie nacisk na budowę suwerennych kompetencji i możliwość realizacji projektów dual-use (cywilno-wojskowych).

Zalety i przewagi projektu

• Obniżone koszty testowania technologii w przestrzeni kosmicznej.
• Przyspieszenie rozwoju inżynierii satelitarnej i kompetencji narodowych.
• Zwiększenie konkurencyjności polskich komponentów dzięki flight heritage.
• Możliwość prowadzenia eksperymentów akademickich i przemysłowych w mikro-grawitacji.

Zastosowania i scenariusze użycia

SPARK ma służyć do testów systemów awionicznych, układów zasilania, oprogramowania satelitarnego oraz rozwiązań komunikacyjnych. Projekty akademickie i firmowe będą mogły korzystać z platformy do eksperymentów wymagających warunków niedostępnych na Ziemi — np. badań materiałowych, procesów biologicznych i precyzyjnych pomiarów w mikro-grawitacji.

Znaczenie rynkowe i strategiczne

Projekt wpisuje się w rozwijającą się gospodarkę kosmiczną, w której przestrzeń staje się integralnym elementem łańcuchów dostaw, produkcji i nowoczesnych technologii. Dzięki SPARK polskie firmy i instytuty zyskają przewagę konkurencyjną i większy potencjał eksportowy, a krajowe kompetencje kosmiczne będą bardziej suwerenne.

Przebieg realizacji i dalsze kroki

SPARK obejmuje pełen cykl życia misji: fazę koncepcyjną, projektowanie platformy, integrację podzespołów, testy środowiskowe oraz operacyjną eksploatację satelity na orbicie. Jak podkreślił dyrektor Łukasiewicz – ILOT, celem jest stworzenie „laboratorium kosmicznego”, które umożliwi przeprowadzanie zróżnicowanych badań i eksperymentów w warunkach, które na Ziemi są bardzo kosztowne lub niemożliwe do zrealizowania.

Projekt SPARK stanowi istotny krok w budowie krajowego ekosystemu kosmicznego i może stać się fundamentem dla kolejnych misji badawczych oraz komercyjnych zastosowań technologii satelitarnych.