5 Minuty
Weto prezydenta do krajowej ustawy o kryptoaktywach z 5 grudnia 2025 r. stawia polski rynek cyfrowych aktywów w nietypowej sytuacji. Oficjalne powody weta obejmowały nadmierną liczbę regulacji, ryzyko hamowania rozwoju branży przez wysokie opłaty oraz obawy o naruszenie praw obywatelskich w zakresie sankcji nieprzewidzianych w unijnym rozporządzeniu MiCA. W rezultacie Polska została jedynym państwem UE, które nie wdrożyło w sposób uzupełniający zasad MiCA — co ma realne konsekwencje dla firm, inwestorów i całej infrastruktury finansowo‑technologicznej.
Co się zmieniło po wecie? Kluczowe terminy i praktyka
Przyjęcie MiCA w UE wprowadziło ramy prawne dla całego rynku krypto, a okres przejściowy kończy się 30 czerwca 2026 r. Do tego czasu działalność w Polsce może być prowadzona na bazie wpisu do rejestru Działalności w zakresie Walut Wirtualnych (VASP). Jednak komunikat Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Katowicach z 30 grudnia 2024 r. wskazuje, że po rozpoczęciu bezpośredniego obowiązywania MiCA nie można już uzyskać nowych wpisów do tego rejestru. W praktyce oznacza to, że nowe firmy chcące rozpocząć działalność w Polsce muszą nabyć podmiot z istniejącym wpisem VASP lub szukać licencji CASP w innym państwie członkowskim.
Konsekwencje dla firm: ucieczka za granicę i utrata przewagi
W obliczu blokady krajowej licencji CASP wiele podmiotów już analizuje lub finalizuje przeniesienie działalności do jurysdykcji, gdzie uzyskanie zezwolenia jest proste i szybkie. Najczęściej wskazywane kierunki to Cypr, Czechy, Holandia — a także coraz częściej Lietuva: Vilnius i Kaunas przyciągają fintechy korzystnymi warunkami i wsparciem dla innowacji. Przykłady: firmy rejestrujące licencje CASP poza Polską mogą szybko uzyskać dostęp do wspólnego rynku MiCA, unikając długich krajowych procedur.
Produktowe konsekwencje dla platform krypto
Platformy muszą teraz przemyśleć zakres funkcji, które oferują polskim klientom: portfele z natywnym wsparciem w języku polskim, lokalne płatności i integracje z polskimi bankami mogą zostać ograniczone. Banki z kolei, mimo że technicznie gotowe do wdrożenia procedur AML/KYC, prawdopodobnie opóźnią wejście na rynek oczekując uregulowań krajowych.
Skutki dla inwestorów indywidualnych i instytucjonalnych
Dla polskich inwestorów kluczowe jest sprawdzanie, czy platforma posiada licencję wydaną w którymś z państw UE. Po 30 czerwca 2026 r. korzystanie z usług podmiotów, które nie mają odpowiedniego zezwolenia CASP, będzie obarczone dodatkowymi ryzykami — od braku solidnych zabezpieczeń finansowych po ograniczone możliwości dochodzenia roszczeń. Jeżeli licencja wydana jest przez regulator np. z Cypru, to w przypadku naruszenia praw inwestora procedury reklamacyjne i sankcyjne będą toczyły się przed organami cypryjskimi, a nie polskimi.
Różnice w sankcjach i ochronie
Warto pamiętać, że katalog sankcji i praktyka egzekucji różnią się między państwami. Zawetowana polska ustawa przewidywała rejestr domen podmiotów nieuczciwych prowadzony przez KNF z mechanizmem blokad. Inne jurysdykcje mogą preferować ostrzeżenia i ograniczone sankcje zamiast natychmiastowych blokad, co wpływa bezpośrednio na ochronę polskich konsumentów.
Porównanie: Polska vs. inne rynki UE (w tym Lietuvos rinka)
Porównując sytuację z krajami, gdzie CASP jest dostępny (Cypr, Czechy, Holandia) i z rynkiem litewskim (Lietuva), zauważamy, że:
- Jurysdykcje przyjazne fintechom oferują niższe opłaty licencyjne i mniej złożone procedury.
- Wilno (Vilniuje) i Kaunas rozwijają ekosystem dla startupów krypto, oferując wsparcie regulacyjne i dostęp do talentów — co przyciąga lietuviams i europejskim inwestorom.
- Polska ma duży potencjał rynkowy, ale brak szybkiego ustawodawstwa może spowodować odpływ kapitału, dochodów i innowacyjności.
.avif)
Korzyści i zastosowania technologii krypto w Polsce
Technologie blockchain i krypto mają konkretne zastosowania: tokenizacja aktywów, płatności transgraniczne, DeFi, a także rozwiązania identity i smart contract dla rynku usług cyfrowych. Polskie przedsiębiorstwa i instytucje mogą zyskać, jeśli ustawodawca szybko przyjmie przejrzyste reguły: przyciągnięcie startupów, wzrost zatrudnienia w technologiach rozproszonych i rozwój usług w języku polskim zwiększy dostępność rozwiązań dla polskich konsumentów.
Przykładowe przypadki użycia
- Tokenizacja nieruchomości dostępna lokalnie dla inwestorów detalicznych.
- Płatności natychmiastowe oraz integracje z polskimi bankami dla giełd posiadających CASP.
- Usługi custody i zabezpieczeń cyfrowych dla firm IT i fintech.
Co powinien zrobić ustawodawca? Równowaga między ochroną a innowacją
Potrzebna jest nowa ustawa dostosowana do krajowej specyfiki rynku: jasno określona rola organu nadzoru (np. KNF), przejrzyste kryteria wydawania licencji CASP, realistyczne opłaty i proporcjonalne sankcje. Kluczowe jest wyważenie ochrony inwestorów z potrzebą rozwoju branży — nadmierne obostrzenia zniechęcą innowatorów, zaś zbyt liberalne regulacje obniżą zaufanie konsumentów.
Wnioski: jakie kroki dla firm i użytkowników?
Firmy: rozważyć uzyskanie licencji w innej jurysdykcji UE (Cypr, Czechy, Holandia, Lietuva — Vilniuje, Kaune) lub przygotować się do przyspieszonego wejścia na rynek po uchwaleniu nowej ustawy. Banki i instytucje finansowe najpewniej będą czekać na klarowność prawną. Inwestorzy: przed zawarciem umowy sprawdzać status CASP, kraj wydania licencji i warunki ochrony prawnej. Dla Polski priorytetem powinno być szybkie, zrównoważone uregulowanie rynku, które zabezpieczy konsumentów i jednocześnie nie zdusi rozwoju technologii blockchain w kraju.
Źródło: bankier
Zostaw komentarz