Decyzja Sądu Najwyższego w sprawie Wikipedia a nowe regulacje dotyczące weryfikacji wieku w Wielkiej Brytanii

Podsumowanie: Orzeczenie Sądu Najwyższego i jego skutki dla Wikipedii

W dniu 11 sierpnia 2025 roku Sąd Najwyższy w Londynie oddalił wniosek Wikimedia Foundation o sądową kontrolę decyzji dotyczącej wdrożenia brytyjskiej Ustawy o Bezpieczeństwie w Sieci. Fundacja domagała się usunięcia Wikipedii z najbardziej rygorystycznej kategorii ustawowej, powołując się na konieczność obowiązkowej weryfikacji wieku wszystkich wolontariuszy, co mogłoby zaszkodzić prywatności, wolności wypowiedzi oraz bezpieczeństwu współtwórców.

Sędzia podkreślił, że wyrok nie oznacza bezwzględnego poparcia dla działań Ofcom ani Sekretarza Stanu, które ograniczałyby funkcjonowanie Wikipedii. Zostawiono tym samym otwartą możliwość podjęcia dalszych kroków prawnych w przyszłości.

Brak obowiązku weryfikacji wieku – przynajmniej na razie

Zgodnie z Ustawą o Bezpieczeństwie w Sieci, od 25 lipca 2025 roku platformy umożliwiające dostęp do treści dla dorosłych lub potencjalnie szkodliwych muszą sprawdzać wiek użytkowników. Pod nadzorem Ofcom, szeroka gama usług – portale społecznościowe, aplikacje randkowe, a nawet wybrane serwisy streamingowe – zostały przypisane do Kategorii 1, co nakłada na nie najbardziej surowe wymogi w zakresie treści "zgodnych z prawem, ale szkodliwych".

Wikipedia obawia się, że obowiązki związane z Kategorią 1 wymuszą identyfikację brytyjskich redaktorów, co grozi naruszeniem prywatności oraz może zniechęcić ochotników do współpracy. Fundacja Wikimedia podkreśliła, że sąd uznał potrzebę ochrony zasad Wikipedii podczas wdrażania OSA, mimo że rozpatrzenie wniosku nie przyniosło całkowitego sukcesu.

Technologie, prywatność i zgodność: funkcjonalności oraz metody weryfikacji wieku

Metody potwierdzania wieku

• Weryfikacja za pomocą dokumentów: użytkownik przesyła skan paszportu lub prawa jazdy; wysoka dokładność, lecz duże ryzyko naruszeń prywatności i komplikacje regulacyjne.
• Usługi zewnętrznych dostawców weryfikacyjnych: szybkie i skalowalne rozwiązania, ale powierzające wrażliwe dane zewnętrznym podmiotom.
• Poufne kryptograficzne potwierdzenia: nowatorskie systemy, jak dowody zerowej wiedzy lub tokenizowane poświadczenia wieku, umożliwiające potwierdzenie pełnoletności bez ujawniania tożsamości.

Najważniejsze cechy systemów weryfikacji wieku

• Minimalny czas przechowywania danych i zgodność z RODO
• Silne szyfrowanie oraz odporność na wycieki danych
• Możliwość integracji przez API z platformami i systemami zarządzania treścią
• Opcje anonimowych lub pseudonimowych poświadczeń przy jednoczesnym wykazaniu zgodności wiekowej

Porównania, przewagi i kompromisy

Porównanie klasycznych metod identyfikacji z rozwiązaniami dbającymi o prywatność wskazuje na tradycyjny dylemat: dokładność i skalowalność kontra zaufanie użytkowników i ochrona prywatności. Standardowe sprawdzanie tożsamości może być łatwiej akceptowane przez regulatorów, ale wiąże się z większym ryzykiem wycieku danych. Rozwiązania skoncentrowane na prywatności są korzystniejsze pod względem ochrony danych, lecz są nowością, wymagają inwestycji i akceptacji władz.

Do zalet podejścia "privacy-first" należą mniejsze zagrożenie wizerunkowe, niższe ryzyko prawne związane z wyciekiem danych oraz wyższa retencja ochotników. Wady to skomplikowana implementacja oraz potencjalnie większe nakłady początkowe.

Zastosowania i znaczenie rynkowe

Wpływ wyroku i OSA obejmuje encyklopedie oraz repozytoria wiedzy, sieci społecznościowe, aplikacje randkowe, serwisy z muzyką i wideo oraz wszelkie platformy z treściami tworzonymi przez użytkowników. Zapotrzebowanie na narzędzia zgodne z ustawą wzrośnie – na rozwiązania weryfikujące wiek, technologie tożsamości zorientowane na ochronę prywatności oraz platformy moderacji treści, które pogodzą bezpieczeństwo dzieci z wolnym dostępem do treści.

Dla takich serwisów jak Wikipedia, decyzja sądu to kompromis: przegrana w sądzie, ale wyraźna wskazówka, że regulatorzy muszą uwzględnić realne wyzwania operacyjne. Z kolei dla firm z obszaru technologii tożsamościowej i ochrony prywatności, OSA stwarza nowe możliwości biznesowe na rzecz bezpiecznych i zgodnych z normami sposobów weryfikacji.

Co dalej?

Wikimedia Foundation może rozważyć kolejne kroki prawne lub dążyć do wyjątków regulacyjnych wspierających anonimowe modele angażowania współtwórców. Tymczasem specjaliści od prywatności ostrzegają, że źle wdrożona weryfikacja wieku grozi nadużyciami oraz zniechęcaniem do swobodnej wypowiedzi. Technolodzy i operatorzy platform będą śledzić, czy nowe rozwiązania weryfikacyjne i świeże wytyczne regulatorów ograniczą problemy przy jednoczesnym spełnianiu wymogów ochrony dzieci.

Podsumowując, decyzja Sądu Najwyższego nie zamyka sprawy weryfikacji wieku na Wikipedii, ani nie kończy debat dotyczących prywatności, moderacji treści i cyfrowej tożsamości na rynku brytyjskim. Stanowi natomiast istotny punkt odniesienia dla innych platform rozważających działania prawne lub nowatorskie rozwiązania techniczne, by spełnić wymogi Ustawy o Bezpieczeństwie w Sieci.